Het Pseudowetenschappelijke Anti-Anti-Wetenschapskwakje
Nico Terpstra, als Voorzitter van het Anti-Anti-Wetenschapsclubje, profileert zich opnieuw als Hoeder van de Beschaving, als Brenger van het Wetenschappelijk Licht in de Diepe en Onheilspellende Duisternis van de Onwetende en Anti-Wetenschappelijke Complotdenkers. Het is het helle licht van een veel te sterke lamp die iedere schaduw, ieder detail en iedere nuance doet verbleken. Over het algemeen leidt dit tot de meest warrige verhalen waar geen kop of staart aan te ontdekken is, en waarvan de boodschap mij meestal geheel ontgaat.
Ik weet, Terpstra scheidt graag de intellectuelen van de niet-intellectuelen, de domme mensen van de intelligente, en de paranoïde complotdenkers van de Realistische Werkelijkheidszieners waartoe hij zichzelf ook rekent. En dat terwijl Terpstra geen andere kennis heeft dan de vluchtige en bouwvallige kennis die hij ontleent aan forums zoals Twitter, aan de pseudowetenschappelijke journalistieke frutsels van de ‘complexiteitsdeskundige’ Bert Slagter, die aantoonbaar schrijft zonder ook maar een greintje epidemiologische of medisch-inhoudelijke kennis, en net als Terpstra Twitterwetenschapper is. Ook ontleent hij zijn kennis aan tweederangs wetenschapsjournalistieke vriendinnetjes zoals Aliëtte Jonkers, de derde Twitterwetenschapper in het illustere gezelschap. Dat is ongeveer het niveau waarop de voorzitter van het Anti-Anti-Wetenschapsclubje zich bevindt.
Dit terwijl het uitgerekend de wetenschapsjournalisten zijn die in het afgelopen jaar meermaals op onthutsende wijze hebben laten zien hoe weinig kennis zij hebben van de materie, en bij herhaling blijk hebben gegeven van het ontbreken van enig kritisch wetenschappelijk analytisch vermogen, een enkele uitzondering daargelaten. De standaard van de goegemeente van wetenschapsjournalisten was meehuilen met de ‘experts’ en door middel van copy-paste informatie overnemen uit de in alle haast en slordigheid geproduceerde richtlijnen en standaarden van VWS en het RIVM.
Pas negen maanden na het begin van de Corona-pandemie werd een artikel in het NRC geplaatst over de vele fout-positieven die er moeten zijn bij het massaal testen op het Coronavirus, zelfs bij een zeer betrouwbaar geachte test als de rt-PCR. Overigens geheel toevallig tien dagen nadat ik een ingezonden stuk aan de door Terpstra bewierookte kwaliteitskrant het NRC stuurde, met daarin exact dezelfde berekeningen als in mijn ingezonden stuk en zelfs eenzelfde groepsgrootte van 10.000 mensen die gebruikt werd om een twee-bij-twee tabel op te stellen. Els van Veen publiceerde het op Medisch Contact alsnog als ‘De Wet van de Grote Getallen’.[1] Beter goed gejat dan slecht bedacht, zal men bij het NRC gedacht hebben. De reactie van de viroloog Koopmans op Twitter, over hoe zij dit probleem van de fout-positieven dacht op te lossen zal ik u besparen, maar deze was zowel hilarisch als verontrustend tegelijk. Voor veel virologen en infectiedeskundigen is de biostatistiek blijkbaar een even grote blackbox als het beleid van VWS en de schedelinhoud van Mark Rutte.
Zodra Terpstra uitgedaagd wordt om inhoudelijk en op basis van wetenschappelijke studies de discussie aan te gaan, verschuilt hij zich achter het feit dat hij als eenvoudige huisarts niets van het onderwerp weet. Van wetenschap begrijpt hij niets en relevante wetenschappelijke artikelen leest hij niet. Behalve dan als deze in drie zinnen op Twitter worden samengevat. Bij voorkeur door Maarten Keulemans of Aliëtte Jonkers. En zoals ik al eerder heb gezegd, dat zijn de spaarzame momenten dat ik hem ook nog geloof.
Wat Terpstra gemakshalve vergeet is dat het mechanisme van de social media bubble beide kanten opwerkt. Zoals de voor hem verachtelijke, domme en onverantwoordelijke influencers, anti-vaxxers en de complotdenkers zich opsluiten in hun eigen bubble, zo doen wetenschappers en al of niet vermeende ‘deskundigen’ dat ook. Terpstra zelf is hiervan een goed voorbeeld, met een heel klein en knus veelkleurig zeepbubbeltje dat hij onder andere deelt met Slagter en Jonkers. Maar ook virologen, epidemiologen en bestuurders zoals Ernst Kuipers doen dit.
Om nog maar te zwijgen van onze Minister-President die als reactie op juichende voetbalsupporters stelt dat zij ‘gewoon effe hun bek moeten houden’. En gemakshalve vergeet dat deze mensen voor het overgrote deel ook gewoon hardwerkende burgers zijn, die braaf hun belasting betalen en graag op zondagmiddag naar een voetbalwedstrijd gaan. Mensen die het niet verdienen om als inferieure ‘hooligans’ afgeschilderd te worden door een wereldvreemde marionet van het Grote Geld. De minachting van Rutte voor het ‘gewone volk’ spatte ervan af. Ik heb het al eerder gezegd, maar ik herhaal het nog maar eens: wie een beleid opstelt waarbij voetbalsupporters op hun stoeltje moeten blijven zitten bij het kijken naar een voetbalwedstrijd, en daarbij niet mogen zingen of juichen, en bij een doelpunt op een toetertje moeten blazen, die persoon komt niet eens van Mars, maar heeft waarschijnlijk zijn vakantiehuisje op Pluto staan. Het is dezelfde Rutte die ook nog even probeerde zijn cadeautje van twee miljard in een iets ander envelopje alsnog bij de allerrijksten te bezorgen. De kille technocraat, met als enige drijfveer macht en geld.
Gisteren nog hoorde ik Ernst Kuipers, van oorsprong MDL-arts, kwaken over de noodzaak van nieuwe maatregelen, de dreiging van een nieuwe lockdown, en de noodzaak van het dragen van een mondkapje. Het zijn niet alleen de complotdenkers, anti-vaxxers, de niet-intellectuelen, Mark Rutte en Hugo de Jonge die de grootst mogelijke onzin uitkramen. De leest is ver te zoeken en de schoenmaker bakt ook de appeltaart, die echter smaakt naar zweterig schoenleer. Mensen als Van Dissel, Ernst Kuipers en bij tijden zelfs Diederik Gommers kunnen er ook wat van als het gaat om ondoordachte, ongefundeerde en soms zelfs ronduit stupide uitspraken. Veroorzaakt door de arrogantie, het gebrek aan bescheidenheid, en het negeren van de grenzen van de eigen kennis en kunde. Het is een bekend symptoom bij mensen die te lang en te hoog in de wolken verkeren, zodat hun het zicht op de begane grond ontnomen wordt. Ik weet niet hoe hoog het torentje van Rutte is, maar ik wed dat Kuipers op de hoogste verdieping van het megalomaan grote Erasmus Medisch Centrum verblijft. En ook de kamer van Van Dissel zal zich niet op de begane grond bevinden van het glazen moloch van het RIVM.
En dus mag de maatschappij als geheel wel ontwricht worden, en mag de horeca en het klein-en-middenbedrijf, met alles wat ervan afhankelijk is, wel met de grond gelijkgemaakt worden. En mag het basis- en voortgezet onderwijs in chaos ten ondergaan, en de zwakste en meest kwetsbare leerlingen mogen gerust op onoverbrugbare achterstand worden gezet of simpelweg zoekraken. Maar de KLM moet wél blijven vliegen. Betaald met belastinggeld van de juichende voetbalsupporter.
Dat Femke-Louise, met haar ongetwijfeld beperkte intelligentie, bij Jinek als prooi uit elkaar werd gereten en opgevoerd aan Gommers en andere twijfelachtige intellectuele types, doet niets af aan de grote onvrede onder het gewone volk. De burger die zich realiseert dat hij voor de zoveelste keer geslachtofferd wordt door de overheid en als irrelevant wordt weggezet in de grote visioenen van bestuurders en politici. En het is de domheid en onverschilligheid van politici en bestuurders die denken dat men deze onvrede onder het volk domweg kan negeren. Men hoeft niet ver terug te gaan in de geschiedenis om te weten dat het juist deze onvrede is onder het volk – of moet ik volkswoede zeggen – die maatschappijen radicaal heeft veranderd, koningen en keizers heeft verdreven en tsaren en hun families in hun eigen bloed heeft doen verdrinken. Het zou onze politici en bestuurders sieren als zij notie namen van deze onvrede en enige compassie zouden laten blijken uit hun beleid. En als ze dit niet uit oogpunt van beschaafdheid op kunnen brengen, dan toch op zijn minst uit het oogpunt van lijfsbehoud.
Overigens vraag ik me af of de intelligentie van Terpstra die van Femke-Louise ver overstijgt. De studie geneeskunde is hiervoor geenszins een garantie, en de medisch specialistische opleiding – waartoe ik de huisartsgeneeskunde ook reken – al evenmin. Het is iets waarvan ik elke dag opnieuw tijdens mijn werk als neuroloog getuige ben. Ik denk dat Piet Vroon de werkelijkheid dicht benaderde toen hij stelde dat het academisch onderwijs zich nog het best liet kenschetsen als ZULO (Zeer Uitgebreid Lager Onderwijs). Men zegt wel eens dat de halfwaardetijd van een universitaire opleiding ongeveer vijf jaar bedraagt en dat men na deze termijn de helft van het geleerde vergeten is. Ik denk zelf dat deze halfwaardetijd van vijf jaar voor iets heel anders staat, en wel voor de periode waarin ik de helft van alle onzin die mij als student door de strot werd geduwd godzijdank weer vergeten ben. Deze gedachte gaat mij soms door het hoofd als ik weer een patiënt met een verwijzing ‘hoofdpijn?’ op het spreekuur krijg en blijkt dat deze al twintig jaar de hele apotheek aan paracetamol, NSAID’s, tramadol en als het even meezit ook nog een snufje opiaten leegeet (‘Nee dokter, ik bedoel niet paracetamol, dat neem ik inderdaad ook, maar panadol, daarvan slik ik ook nog een stuk of zes tabletten per dag’), iets waarover met geen letter in de verwijzing wordt gesproken. Het is het resultaat van bijna 10 jaar academische en postacademische opleiding, iets waar ook Terpstra in een ver verleden aan werd blootgesteld. Ik wil dan nog wel eens plagerig in de brief schrijven dat ik verwijzer vriendelijk suggereer de ‘hoofdklacht nog eens grondig te exploreren’, op zoek naar de ‘vraag achter de vraag’. Het zijn de tot onbehandelbare jeuk leidende termen waarvan ik graag verlost had willen zijn na vijf jaar, maar die zich helaas blijvend in mijn hersenen genesteld hebben.
Ik vraag me dan ook af welke intellectuele voorsprong Terpstra heeft op Femke Louise, dankzij deze tien jaar hooggekwalificeerde academische en postacademische opleiding. Ik stel vast dat Terpstra zich niet realiseert dat wij als dokters in de reguliere geneeskunde wellicht meer zinnige dingen doen dan alternatieve genezers, maar dat dit niet wegneemt dat wij als dokters in het verleden en ook in het heden meer dan genoeg discutabele diagnosen hebben gesteld, en meer dan genoeg twijfelachtige behandelingen hebben uitgevoerd. Artsen verschillen wellicht kwantitatief van de anti-vaxxers, de complotdenkers en de anti-intellectuelen, maar slechts zeer beperkt in kwalitatieve zin.
Wie de discussie en de veelheid aan kritische publicaties over de DSM-V enigszins heeft gevolgd, realiseert zich dat hier niets wetenschappelijks te beleven valt, dat we in essentie qua diagnostiek in de psychiatrie niets verder zijn dan pakweg tweehonderd jaar geleden, en dat het alleen gaat om de gecondenseerde consensus van vermeende deskundigen, allen met vele conflicterende belangen, en in ieder geval met het belang om zichzelf onmisbaar te maken en de wachtkamers gevuld te houden. Het aantal diagnosen in de DSM-V is sinds de DSM-I niet minder dan exponentieel gestegen. De ‘epidemie’ van ADHD, autisme, maar ook diagnosen als ‘misofonie’ en ‘gecompliceerde rouw’ waarin normale variaties en weinig voorkomende vormen van menselijk gedrag gepathologiseerd en gemedicaliseerd worden, heeft niets met objectiviteit, waarheid of wetenschap te maken. Verder schrapen we al vijftig jaar aan baarmoedermonden, en pletten we al meer dan dertig jaar borsten, zonder ook maar het geringste bewijs dat de totale sterfte er significant door daalt. Verder noem ik nog even zijdelings de behandeling van virale infecties met antibiotica en het veelvuldig knippen van neusamandelen, als voorbeelden van het feit dat wij als medici zelf in grote mate hebben bijgedragen aan kwakzalverij en pseudogeneeskunde. Het gaat hierbij niet zelden om behandelingen die als voornaamste doel hebben om er geld aan te verdienen, en niet om er mensen beter mee te maken. En laat ik helemaal zwijgen over de ellende die we regelmatig met de beste bedoelingen veroorzaken. Het is maar een korte opsomming, maar me dunkt dat we in onze eigen geneeskundige kringen hier en daar ook nog wel wat te snoeien en op te ruimen hebben aan zinloze en door geld gedreven overdaad.
Niet dat Terpstra hier iets van begrijpt. Slagter schrijft er niets over, dus hoeft Terpstra zich geestelijk niet te overwerken. Op Twitter beperkt hij zich tot zijn eigen knusse zeepbubbeltje. En als hem op het forum van Medisch Contact al eens iets tegen beter weten in wordt gevraagd, beticht hij de vrager van stalking.
En als zelfs zijn wetenschapsvriendinnetje Aliëtte Jonkers niets zinnigs uit haar twitterpennetje weet te toveren, hoe zou Terpstra het dan moeten weten?
Terpstra is niets meer dan een pretentieuze en badinerende wannabee van een beschaafde intellectueel, die niets anders produceert dan een door een overmaat aan conserveermiddel verpeste, veel te lang bewaarde, smakeloze en stinkende anti-alles-wat-iets-anders-vindt wetenschap-uit-blik.
Ik zou Terpstra dan ook willen adviseren om de door hemzelf gepredikte volgzaamheid en burgerlijke gehoorzaamheid te gaan praktiseren, hem hoogstpersoonlijk aangeraden door de hoogste baas van dit land:
“Gewoon effe je bek houden!”
[1] LUMC neemt afstand van uitspraken AIOS-radiologie. Medisch Contact, 11 september 2020.